Waterbedrijf Vewin meldde deze zomer al in hun rapport dat er een drinkwater tekort dreigt aan te komen. Dit heeft te maken met droogte en een stijgende vraag naar water. Ze maakten duidelijk dat het niet geheel vanzelfsprekend is dat er water uit de kraan komt. Aan de andere kant van het verhaal, bij het water dat we wegspoelen, zijn nu ook toenemende uitdagingen. Judith de Jong van de Unie van Waterschappen verteld over rioolwater: “We mogen geen regels opleggen, maar het is wel ons probleem.”
VERDELING VAN TAKEN
Hoewel bedrijven zoals Vewin ons drinkwater regelen, zijn de waterschappen verantwoordelijk voor al het rioolwater. Dit wordt gezuiverd en weer op de oppervlakte geloosd. Waternet is de enige organisatie die dit doet en ook drinkwater produceert. Zij verzorgen de rioolzuivering van Gooi, Amstel en Vecht.
HET AFVOERPUTJE VAN EUROPA
Waar ze bij Waternet ook onder andere tegenaan lopen is dat mensen niet weten wat ze mogen doorspoelen. Judith de Jong legt de gouden regel van de drie P’s uit. “Poep, plas en papier. Dat is absoluut het enige.”
“De afspraken in Europa van hoe schoon het water moet zijn worden steeds strenger. Wij hebben het hier al extra lastig omdat we eigenlijk het afvoerputje van Europa zijn. Al het water stroomt naar beneden ons landje binnen. Maar wat het het moeilijkste maakt zijn de dingen die de mensen door het toilet gooien.”
VET
“Het grootste probleem is vet. Elk beetje vet gaat tussen de leidingen zitten en levert verstoppingen op. Door proppen vet lopen onze systemen geregeld vast. Zo kost het oliebollenvet tijdens oud en nieuw de waterschappen elk jaar miljoenen euro’s. Uiteindelijk wordt dat door bewoners via belasting betaald, terwijl mensen het simpelweg terug kunnen stoppen in de fles. Van gerecycled frituurvet kan weer biobrandstof worden gemaakt.”
MICROPLASTICS EN MEDICIJNEN
“Minder opvallend zijn microplastics en medicijnen. Microplastics zitten bijvoorbeeld in shampoo of tandpasta. Die kunnen wij niet verwijderen en zijn slecht voor de natuur. Hetzelfde geld voor medicijnen. Vooral bij ziekenhuizen zit er heel veel uitgeplaste medicijnen in het riool water. Om dat er uit te halen is duur of zelfs onmogelijk.”
VERANTWOORDELIJKHEID
“Je zou je kunnen afvragen of dit onze verantwoordelijkheid is. Er bestaat ook shampoo zonder microplastics en we zijn in gesprek met de shampoo bedrijven om te kijken of ze het anders aan kunnen pakken. Ook zouden we graag hebben dat medicijn leveranciers nadenken over wat ze het riool insturen. Nog een goed voorbeeld is vochtig toiletpapier. Op de verpakking staat dat die doekjes biologisch afbreekbaar en doorspoelbaar zijn. Ze breken zeker af als ze ergens lang liggen en ze zijn technisch doorspoelbaar. Helaas is de realiteit dat ze meteen in onze systemen terechtkomen en enorme verstoppingen veroorzaken. We proberen hier al jaren regels voor te krijgen vanuit de overheid, want wij kunnen mensen geen regels opleggen. Uiteindelijk is het niet onze verantwoordelijkheid, maar wel ons probleem. Alles wordt steeds viezer en wij moeten het maar zien schoon te krijgen.”
Met deze app kun je scannen of er microplastics in jouw product zitten: Beat the Microbead
BIJ DE BRON AANPAKKEN
Nu is het zo dat bedrijven wat uitbrengen en wij achteraf moeten aantonen als het in het water komt of het schadelijk voor de natuur is of niet. Wij pleiten al jaren voor een andere aanpak waar dit van te voren wordt getest. Als schadelijk vuil helemaal niet in het water komt hoeven we ook geen geld te betalen om het er uit te halen.
Als mensen zouden snappen hoe dit werkt en kleine aanpassingen zouden maken door bijvoorbeeld shampoo te gebruiken zonder microplastics, zou dit niet alleen ons helpen. Inwoners betalen zelf ook uiteindelijk minder belasting.”
WATER WORDT NIET WEGGEGOOIT
“Water hoeft helemaal geen afval te zijn. Daarom zeggen we ook rioolwater in plaats van afvalwater. Je maakt er normaalgesproken gewoon weer zuiver water van en je haalt er grondstoffen en energie uit. Het slib wat ons water zuivert is bijvoorbeeld te hergebruiken om energie van te maken. Een andere grondstof die we eruit halen is kunstmest. Zelfs papier vezels kunnen gerecycled worden. Rioolwater wordt gedeeltelijk weer drinkwater, hoewel veel gewoon op de oppervlakte wordt geloosd. Toch gaat water natuurlijk nooit weg. Het verdampt misschien een beetje maar we krijgen niet opeens nieuw water. Daarom vinden we het steeds belangrijker om het her te gebruiken.”
Vorig oktober is de Energie en Grondstoffen Fabriek gekomen met Ontboezeming: een circulair biertje. Dit biertje gemaakt van rioolwater zet zich in als alternatief voor vervuilende grondstoffen.
