In een tijd van veel crisissen heeft het kabinet vandaag de kans gehad om veranderingen door te voeren. Het is de derde dinsdag van september, dat betekent Prinsjesdag. De miljoenennota is gepresenteerd, en alle grote termen zijn in het verslag te vinden: koopkracht, inflatie, energierekeningen en klimaat.
De harde cijfers
Ondanks de benarde situaties waar de gemiddelde Nederlander zich op het moment in bevindt, gaat het goed met de staatskas. In 2023 gaat het kabinet namelijk 395 miljard euro uitgeven, en er komt weer 366,4 miljard euro terug in de kas. De inkomsten zijn omhoog gegaan, in 2019 had de overheid 50 miljard minder inkomsten.
De overheid verdient meer geld door de hoge inflatie en de gestegen gasprijzen. Nederland draait op belastingen, en omdat de prijzen van producten in de supermarkt zijn gestegen, stijgen de btw en dus de belastingen mee. Er wordt ruim 70 miljard aan btw-inkomsten verwacht, dit is 2 miljard meer dan vorig jaar. Volgens het CPB gaat Nederland ook meer geld verdienen door het gas dat de overheid uit Groningen haalt, het gaat hier om zo’n 10 miljard euro.
“Ik verwacht dat door de verhoging van het minimumloon ook het gemiddelde loon omhoog gaat.”
Joris Knoben, Hoogleeraar Ondernemerschap Universiteit Tilburg
Koopkracht
Het kabinet trekt door de extra ruimte in de kas 17,2 miljard euro uit voor onder andere het minimumloon. Door de hoge energierekeningen en de dure boodschappen kan je steeds minder kopen met je geld, de koopkracht daalt dus. Om dit te verbeteren gaat het minimumloon met 10 procent omhoog. Eerder vertelde Joris Knoben, hoogleraar ondernemerschap, aan Springplank dat hij verwacht dat door de verhoging iedereen er uiteindelijk op vooruit gaat. De meeste uitkeringen en de AOW gaan ook omhoog door de verhoging van het minimumloon.
Ook de huur- en zorgtoeslagen gaan omhoog. De huurtoeslag wordt structureel verhoogd met 16,94 euro per maand en de zorgtoeslag met 119 euro per maand. Zorgtoeslag krijg je in 2021 als je jaarinkomen onder de 31.998 euro ligt. Of je huurtoeslag krijgt hangt af van de grootte van het huishouden, leeftijd, inkomen en de huurkosten.
Daarnaast wordt de eerste inkomstenbelastingschijf verlaagd met 0,11 procentpunt. Dit betekent dat mensen die in de eerste inkomensschijf vallen (tot en met 35.472 euro) minder belasting hoeven te betalen op hun loon.
Ouders met kinderen krijgen een hoger kindgebonden budget. Dit is een toevoeging op de kinderbijslag en alleen voor kwetsbare huishoudens. Het bedrag dat je krijgt voor het derde kind gaat omhoog en wordt gelijk aan het bedrag voor het tweede kind. Alleenstaande ouders krijgen ook een extraatje, maar exacte bedragen zijn nog niet bekend.
Energierekening
Het kabinet heeft lang lopen peinzen over de energierekening. Het ministerie van financiën is tot maandag laat in gesprek geweest met energiemaatschappijen over een eventuele compensatie voor mensen die het extra moeilijk hebben door de hoge energiekosten. Sowieso wordt de energiebelasting verlaagd en komt er opnieuw een eenmalige energietoeslag van 1300 euro. De eenmalige energietoeslag was al definitief voor 2022, maar voor 2023 komt hij dus terug.
Vanaf 1 november wordt ook de energierekening structureel verlaagd. Dit is een tijdelijke oplossing voor de hoge kosten, in het nieuwe jaar moet daar een prijsplafond voor in de plaats komen. Waar de prijs op wordt vastgezet is nog niet zeker. Er wordt gesproken over een prijs van 1,50 voor een kuub gas en 0,70 euro per kWh elektriciteit. Je kan gebruik maken van deze prijs tot de verbruiksgrens. Na 1200 kuub gas en 2400 kWh stroom in een maand, bepaal je de normale energieprijs. Het kabinet verwacht dat een gemiddeld huishouden zo’n 2280 euro bespaart op jaarbasis.
Algemene investeringen
Ook wordt er in de miljoenennota geld gereserveerd voor de komende jaren. Geld voor de langere termijn is nodig voor de begrotingen van komende jaren en voor lange termijnprojecten. Er worden daarom forse bedragen gereserveerd voor onderwijs en gelijke kansen (€ 2,8 miljard), wonen en infrastructuur (€ 7,5 miljard), de toekomst van het landelijk gebied (€ 24 miljard), klimaatverandering (€ 35 miljard) en defensie (€ 5 miljard).
